De Berentrek Praktisch

De Berentrek voorbereiden
De officiële Bärentrek of Hintere Gasse loopt van Meiringen tot Kandersteg. Vaak worden uitbreidingen vanaf Engelberg of tot Lenk toegevoegd. Op het terrein komt je deze termen nergens tegen. De bewegwijzering is van de Via Alpina, een GR die door de hele Alpen loopt van Slovenië tot de Côte d'Azur en die in Zwitserland nummer 1 meekreeg.
Goede websites met routeverloop op stafkaart, stapuren, adressen van slaapplekken en bruikbare bussen en liften zijn :
Baerentrek op wandersite.ch
The Green Trail op via-alpina.org
Via Alpina 1 op wanderland.ch

Er is geen GR-markering. De markering zijn gele ruiten (gemakkelijke stukken - T2) of wit-rood-witte strepen (pittiger stukken - T3) en de gele wegwijzertjes op kruispunten.

De klassieke indeling van de Bärentrek - duidelijk in functie van bagagetransport.
Wees eens wat creatiever !

Karakter
Tijdens het wandelseizoen (ongeveer 15 juni tot 15 september) zijn er heel veel overnachtingsmogelijkheden. De etappes kan je dus zo kort en zo lang maken als je wil. Haast nergens is er meer dan 3 à 4 uur stappen zonder een overnachtingsplek. Vaak kan er ook ingekort worden met een strategisch gekozen busritje of stukje kabelbaan.
Bij normale etappes van 6 à 8 uur passeer je dagelijks of om de twee dagen een dorp met supermarkt.
Er zijn arrangementen mogelijk met rugzaktransport.
Op sommige plekken kan het heel druk zijn. Het uitzicht op Eiger, Mönch en Jungfrau is blijkbaar een must-to-see voor voor Amerikanen en nog veel meer Chinezen en Japanners.
Doorgaans zijn er veel varianten mogelijk. Sleutelpassages zoals Hohturli en Sefinenfurke zijn echter moeilijk te vermijden. Daar heb ik zelf last van gehad - zie hieronder en elders in de blog.

Overnachting
Eerder weinig klassieke berghutten - ze zijn er wel. Veel hotels waarbij je de keuze hebt tussen een gewone hotelkamer of een plaatsje op de slaapzolder ("Touristenlager", "Massenlager" of kortweg "Lager" ; richtprijs 40-45 CHF voor nacht + ontbijtbuffet). In alle grote centra langs het parcours is een jeugdherberg. 

Reistips
Het meest voor de hand liggend is de trein. Met Franse of Duitse hogesnelheidslijnen en vervolgens Zwitserse IC-treinen naar Interlaken en van daar naar je startpunt met het lokale net. Ook als je met de auto bent is het logisch om de auto in Interlaken achter te laten en de rest met openbaar vervoer te doen.
Eens ter plaatse geeft iedere verblijfplaats je een "Gästekarte" waarmee je lokale bussen gratis en kabelbanen met 10-20% korting kan nemen.

Mijn Bärentrek
28 mei 2016 : Wolfenschiessen - Engelberg 19 km +1500m -1000m max. 1730
Ik wilde rustig inlopen en wat akklimatiseren dus begon niet direct met een col > 2000 m. Ik koos voor Bättelruti - Wellenberg - Walenalp - Engelberg.
Overnachting in jeugdherberg Engelberg.
29 mei 2016 : Engelberg -Innertkirchen 25 km +600m -1730m max. 2207
Ik deed twee aanpassingen die alleen maar nodig waren omdat zo vroeg op het seizoen er nog niets open was op het plateau Engstalp - Tannensee - Melchsee. Ten eerste een inkorting van de klim met de kabelbaan naar Trübsee en ten tweede een directe route door het Gental in plaats van het officiële Via Alpina. De route was dus : Trübsee - Jochpass - Engstalp - Baumgarten - Gental - Innertkirchen. Op de volgens mij interessantere variant over Baumgarten na, is dat dus een stuk van de Via Sbrinz.
Overnachting in hotel Urweider.  
30 mei 2016 : Innertkirchen - Grindelwald 26 km +1560 -1080m max. 1962
Boven Meiringen, aan de Reichenbachfall, knoopte ik weer aan met het officiële parcours tot in Grindelwald. Achteraf gezien had ik op het einde beter de "Terrassenweg" gevolgd, een reeks asfaltbaantjes die boven de drukte van Grindelwald lopen en die recht op de jeugdherberg uitkomen ipv. met een laatste lastige kuitenbijter.
Hele toffe jeugdherberg ("geen groepen" policy, heel mooie renovatie van een oud hotel, ruime overdekte terrassen, ...). Aanrader.
31 mei 2016 : Grindelwald - Kleine Scheidegg 15 km +1505 -560m max.2118
Hier moet je echt de officiële Via Alpina vermijden. Zelfs eind mei is het één lange processie van vooral Aziatische toeristen die langs dit pad afdalen naar Grindelwald. Ik koos voor de Eigertrail van Gletscherschlucht tot Alpligen ; het tweede stuk wilde ik ook doen maar het lawine-bulletin deed me toch van gedacht veranderen. In de twee voorafgaande weken was ca. 1 m verse sneeuw gevallen en in de laatste week van mei werd het snel veel warmer. Daardoor waren er vanaf de middag veel natsneeuwlawines. Die zijn weliswaar relatief "rustig" maar het was toch geen goed idee om in die condities op een complex terrein vlak onder de Eigernoordwand te lopen. Ik was gewoon een 1 à 2 weken te vroeg. 
Overnachting in het lager van het station.
1 juni Kleine Scheidegg - Widerswil 27 km +325 -1800 max. 2207
Als alternatief voor de Sefinenfurke kan je ook de oversteek van de Schwalmere of de Chilchfluepass vanuit de Löbhornhütte doen. Geen goed idee met de mist en de massa's verse sneeuw (vanaf 2200 m was de sneeuw echt niet te doen zonder raquettes of skis, en mét ook niet want het was plakkerig papspul dat 's nachts niet terug bevroor).
Plan B was de doorsteek van de Löbhornhütte naar Saxeten en via Renggipass en Eggmittelberg naar Kiental. Dat werd me afgeraden door de Löbhornhütte.
Dus moest ik vandaag ergens anders uitkomen. Het universele plan C van de hele Hintere Gasse schiet in zo'n geval in werking : afzakken naar Interlaken en één vallei verder terug oppikken.
De route werd dus : Kleine Scheidegg - Eigermorene - Mettla - Schiltwald - Lauterbrunnen - Zweilutschinen - Widerswil. Het eerste deel volgt grotendeels de Mendelsohnweg, het tweede deel het groene fietspad langs de Lutschine. Overnachting in jeugdherberg Interlaken.
2 juni Mülenen - Kiental 20 km +1440m -1190m max. 2007 
Met de trein naar Mülenen. Vervolgens Suldtal tot Suld, Renggpas, Wätterlatte, Engelalp, Kiental. Prachtige tocht, heel gevarieerd. Wat mij betreft één van de mooiste van de plan-B etappes die ik ooit deed. Overnachting in hotel Bären in Kiental - niet ideaal - ik zou de volgende keer iets anders zoeken.
3 juni Kiental Kandersteg 22 km +1075 -825 max. 1590m
Plan B voor de Hohtürli. Dit is de eerste etappe van de Lötschberg-Panoramaweg.
Overnachtingsmogelijkheden zat in Kandersteg. Het werd hotel des Alpes.
4 juni Kandersteg - Gemmipass en Leukerbad - Leuk 29 km +1700m -1450m
Dalstation Sunnbuhl - Waldhus - Schwarenbach - Gemmipas + wat lokale extras. Afdaling met de kabelbaan. Leukerbad - Albinenleitern - Albinen - Leuk. Einde van de tocht.  

Tijdreizen

Eindelijk deftig weer (geen grand beau - dat nu ook weer niet). Dus werd voor Kandersteg - Leukerbad gekozen voor de Gemmipas.

Dat was een heel drukke pasroute tot bijna eind 19e eeuw. De reis ging te voet of per paard en met de bagage op muilezels. Een paar hotels maakten het de reizigers gemakkelijk ; één ervan het Waldhaus is nog authentiek 19e eeuws (dus ook geen elektriciteit).

Aan de kant van Kandersteg : rustig over een aantal hoogvlakten na elkaar (een paar 1000 jaar geleden meren - er is er nu maar één meer, de Daubensee). Zorgvuldig manoeuvrerend door een 600 m hoge rotswand aan de kant van Leukerbad.

Nog heel veel sneeuw. Maar meestal stevige sneeuw met alleen hier en daar op plekken vers gevallen sneeuw van vorige week kniediep sporen. En nog altijd lawines die naar beneden komen.  

De afdaling door de Gemmi-rotswand liet ik voor wat ze was (een dreigend onweer en lawinegedonder op de vlabij gelegen Daubenhorn gaven de doorslag). Kabelbaan dus.

In plaats daarvan nam ik in Leukerbad de ladderroute naar Albinen en dan het oude muilezelpad naar het station in Leuk.

De ladders (100 m rotswand die grotendeels met houten ladders in retrostijl overwonnen worden) zijn een oude jeugdherinnering. Dat we daar ooit nog een familiewandeling maakten? Amper te geloven.

Ingang Gasterntal

Kloof Schwarzbach

Bloemen op de Spittelmatte

Spittelmatte

Tijdelijk meertje bij hotel Schwarenbach

Begin juni - Daubensee nog volledig dichtgevroren

Gemmibahn

Zwitsers vlak

De Hohturli doen met dit weer is geen goed idee. De keuze voor de etappe Kiental - Kandersteg viel dus op het eerste stuk van de Lötschberg-hoogteweg. Deze volgt min of meer het tracé van de BLS spoorlijn langs de vele kronkels en spectaculaire bruggen die de trein van Spiez naar de tunnelingang brengen en van de tunnel naar Brig. Tot pakweg 30 jaar geleden was dat nog altijd een pronkstuk van Zwitserse ingenieurskunst; nu zijn dat de nog veel straffere basistunnels. De basistunnel van de Lötschberg bestaat al een tijdje. Die onder de Gothard ging deze week open met o.a. de president van Frankrijk en de premier van Duitsland en Italië, die unisono uitriepen wat een voorbeeldig Europees land Zwitserland wel is. Lees en versta: de rest van Europa loopt achter bij het omschakelen naar CO2-arme vormen van transport. 

Zo'n hoogteweg is zogezegd 600 m klimmen en dan vlak. Maar doe er maar 500 m bij, want vlak betekent op zo'n hoogteweg de hele tijd op en neer.

De drizzle hield de hele dag aan deze keer. Geen droge uurtjes zoals gisteren. En de mist was natuurlijk even hardnekkig. 

Speciale ontmoeting: 4 hazen in een soort gevecht (3 tegen 1 dacht ik). Waterschapsheuvel in het écht dus. Terwijl op de achtergrond een automatische vrachtkabelbaan heel traag uit de mist kwam en er terug in verdween.

In de wolken met dit regenprogramma

Een korte treinrit langs de Thuner See - zo'n prachtig Zwitsers meer - bracht me naar Mulenen. Het eerste deel van de tocht ging door het ongerepte Suld-dal. Dichter bij het gevoel van een gematigd oer-regenwoud kan je in het o zo ordelijke Zwitserland niet komen.

Na Suld was het een uurtje of twee verstand op nul en omhoog. Bij de Renggpas stond er een schuur open. Ideaal voor de tweede picknick. Toen de motregen eindelijk ook stopte zag ik een extraatje over de Wetterlatte dan toch zitten. De klim was lastig (resten sneeuw en mist maken de oriëntatie erg lastig en het pad had hier en daar ferm afgezien van de winter) maar de afdaling over een erg gevarieerde graat en daarna door een bos met allemaal rotstorens was zalig.

In Kiental logeer ik een historische hotel. Ik stuit er onverwacht op een stukje Wereldoorlog I geschiedenis. Precies hier en precies 100 jaar geleden kwamen uit heel Europa de socialistische en communistische leiders bijeen om te bekijken hoe ze de oorlog konden stopzetten. Het was een vlammende discussie tussen revolutionairen à la Lenin (die vooral de macht wou en daarbij niet vies was van wat geweld) en de meer gematigden (die vooral het massaal afslachten van mensen uit de working class wilden stopzetten).

Suldgrabe

Op de Wätterlatte

de Giesigrat aan de overkant van het Kiental

Trainspotting - topspotting

Het meest opvallende: plan C is in werking. Voor de etappe van donderdag - meerdere varianten maar allemaal rond 2500m) is min of meer helder weer nodig en goede sneeuw. In plaats mag ik me verwachten aan papsneeuw die 's nachts niet uithardt, aan regen en mist, mogelijks nog wat aangedikt met wat lawines of een white-out.
Plan B (een pad omheen dit massief) raadden de mensen van de Löbhornhuette ook af. Stukje door steile noordwand... ligt er volgens hen nog tricky bij.

Plan C is deels te voet en deels met de trein helemaal rond dit massief.

Vandaag dus Kleine Scheidegg - Widerswil. Grotendeels vlak of dalend.
Bij de start deze morgen klom ik nog wat hoger, naar een oude morene. Van daaruit liet de Jungfrau en zijn opvallende buur de Silberhorn zich af en toe zien. Eindelijk. Maar later deed de jongedame weer haar wolkensluier en alleen met een stevige boer af en toe (in de vorm van een lawine) liet ze weten dat ze er nog was.

Zalig om 's morgens alleen in de bergen te zijn. Ontmoeting met een groep gemzen en vijf steenbokken. De gemzen liepen direct terug een mistbank in. De vijf steenbokken, prachtige mannetjes, konden we - hoelang - 2 minuten of een kwartier? - heel rustig bekijken.

Hier, in en rond Lauterbrunnen, is er overal wel een trein in de buurt. Ik tel tegen de avond in totaal 9 spoorwegmaatschappijen waavan de helft lokale smalspoortreintjes. Het typische landschap dat de freaks van de modeltreinen nabouwen: geen twijfel mogelijk, dat komt van hier.

Het personeel van de bergspoorbaantjes wordt blijkbaar standaard door het Zwitserse outdoormerk Mammut aangkleed. In de officiële kleuren. Een fantastische win-win. Het personeel krijgt echt goede kledij en Mammut krijgt op deze supertoeristische trajecten heel veel gratis publiciteit.

Silberhorn

Silberhorn(R) en Jungfrau(L)

Zoek de 5 steenbokken

Wengernalpbahn en Lauterbrunnen-dal

Oude brug in Widerswil

Spelen met de voeten van Shreck

De volgende slaapplaats zou en moest in de bergen zijn. Dat werd het stations-hostel van Kleine Scheidegg. Grindelwald - Kleine Scheidegg is een (te) korte etappe. Maar ik zou de Eigertrail nemen, een pittig pad direct langs de voet van de Eiger.

De Eiger (Oger), Mönch (Monnik) en Jungfrau (Maagd) zijn de drie hoogste en meest opvallende toppen van de Bernese Muur. Volgens een oude legende moest er een monnik tussen de Oger en de Maagd staan want anders zou het er wel erg ontstuimig aan toe gaan.

Bij de start van de trail staan er bordjes dat de trail afgesloten is. Met de lawineberichten in het achterhoofd (ook die van een tweede lezing zonder wishful thinking) wist ik dat er dáár geen enkel risico zat. Dus, nog eens de twee grote principes van gevaarlijke paden gerepeteerd en hop vertrokken.
(principe 1 : "als er geen doorkomen aan is, dan wordt het terugkeren" en principe 2 : "je kan alleen maar bergop ergens passeren als dat ook moe, bij regen en bergaf lukt")

Schitterend parcours. Ik geniet van elke meter. Ook van de extra hindernissen zoals een brug die nog voor de winter afgebroken is of de vele lawineresten waar je door moet. Wat een landschap!!!

Bij Alpligen keer ik terug naar het gewone parcours. De troostroute voor de vele Japanners die eigenlijk kwamen voor de trein naar Jungfraujoch en het zicht op de grootste gletscher van de Alpen (en dat zijn dan de slimste - massaal veel mensen betalen tóch 150 EUR voor een uurtje mistkijken). 

Nieuwe legende. Het scenario voor Shrek is hier ontstaan. Door een scenarist die gefrustreerd door de mist hier op Kleine Scheidegg wat zat de dagdromen met de placemats... Schreckhorn - Eiger - Jungfrau... Oger - droomprinses... Ja dat wordt vast wat: een Oger die we Shreck noemen en die we koppelen aan een droomprinses!

Gletscherschlucht Grindelwald (achterin de Fiescherhorn)

links Grote Scheidegg - in de wolken de Wetterhorn en de Mättenberg

Met Sherlock Holmes speuren naar toppen

Bij de start in Innertkirchen zag het weer er maar flauw uit. Regenjas en regenbroek konden na een dik half uur weer in de rugzak en bleven daar tot bij een fikse bui in de namiddag. Heerlijk weer met veel zon.

De eerste tussenstop richting Grindelwald is de Reichenbach waterval. Juist ja, die waar Sherlock Holmes en zijn duistere tegenspeler Moriarty samen in neerstortten.

Eens die voorbij kom je in een lange rustige vallei. Iets drukker dan de vorige dagen want de zomerbus over het smalle paswegje rijdt al - en zit goed vol. Beetje bij beetje piepen de eerste toppen van de Bernese muur tevoorschijn. Maar de meeste moet ik toch eerder vermoeden door het gedonder van een lawine die afgaat ergens in de wolken of een door de echo van de machtige mi-sol-do trompetstoot waarmee de bus zichzelf aankondigt.

Op de pas van de Grosse Scheidegg ligt bijna geen sneeuw meer. Hier liggen een paar interessante stukken hoogveen en heide. Vrij zeldzaam hier - de meeste dergelijke stukken zijn immers al eeuwenlang omgezet naar zomerweiden.

Grindelwald is een internationale trekpleister. Dezelfde mensen denk ik als vorige week in Brugge of volgende week in Venetië.

Bovenaan de Reichenbachfall

Reichenbachtal boven Schwand

In de wolken : Kleine Wellhorn

Schwandboden

Wetterhorn

Afdalen van Grosse Scheidegg naar Grindelwald